A- Tipi Periyodik Muayene Hizmetleri ve Önemi

Otoklavlarda A-Tipi Periyodik Muayene Hizmetleri ve Önemi

Otoklavlar, endüstride geniş bir kullanım alanına sahip olan basınçlı kaplardır. Cam, kompozit, kauçuk, medikal atık sterilizasyonu ve birçok farklı sektörde yaygın olarak kullanılan bu sistemler, yüksek sıcaklık ve basınç altında çalıştıkları için düzenli bakım ve muayene gerektirirler. Yasal mevzuatlara göre, otoklavların her yıl bakım ve muayenelerinin yapılması zorunludur. Bu kapsamda, A-Tipi Periyodik Muayene Hizmeti, otoklavların güvenli ve verimli çalışmasını sağlamak amacıyla gerçekleştirilir. Bakımdan farklı olarak muayene, standartlara uygunluk denetimidir ve otoklavın yapısal bütünlüğünü kontrol etmeyi amaçlar.

Otoklavlar, Türkiye ve Avrupa Topluluğu tarafından kabul edilen 2014/68/EU - Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği’ne tabi cihazlardır. Periyodik muayeneler, Basınçlı Kaplar Yönetmeliğinde yer alan ve bu yönetmelik hükümlerine aykırı olmayan hususlar saklı kalmak kaydıyla ilgili standartlarda (TS 1203 EN 286-1, TS EN 1012-1:2010, TS EN 13445-5) belirtilen kriterlere göre yapılır.

A-Tipi Periyodik Muayene Kapsamı

A-Tipi Periyodik Muayene Hizmeti, otoklavın genel durumunun değerlendirilmesi, malzeme dayanıklılığının kontrol edilmesi ve herhangi bir yapısal kusurun belirlenmesi için kapsamlı test ve analizleri içerir. Bu hizmetin kapsamında aşağıdaki işlemler yer almaktadır:

1. Gövde Malzeme Kalınlık Ölçümleri

Otoklavın gövdesinde kullanılan malzemenin kalınlığı, belirlenen standartlara uygunluk açısından ölçülür. Zamanla meydana gelebilecek aşınma ve incelme tespit edilerek güvenlik açısından değerlendirilir.

2. Gövde Malzeme Korozyon Kontrolleri

Otoklavın iç ve dış yüzeylerinde oluşabilecek korozyon, cihazın ömrünü ve güvenliğini doğrudan etkileyebilir. Bu nedenle korozyon kontrolleri yapılarak gerekli önlemler belirlenir.

3. Kaynak Dikişlerinin Gözle Kontrolü

Otoklav gövdesinde yer alan kaynakların bütünlüğü ve herhangi bir deformasyon olup olmadığı gözle incelenir. Bu inceleme, yapısal güvenliğin ilk aşamasını oluşturur.

4. Kaynak Dikişlerinin NDT (Tahribatsız Muayene) Testleri

Kaynakların daha detaylı incelenmesi için tahribatsız muayene (NDT) yöntemleri kullanılır. Bunlar arasında şunlar yer almaktadır:

• Manyetik Parçacık Testi (MT): Ferromanyetik malzemelerin yüzeyinde veya yüzeyin çok yakınında bulunan kusurların tespitini sağlayan tahribatsız bir muayene (NDT) yöntemidir. Manyetik Parçacık Muayenesi (MT), manyetik malzemelerde çatlak, gözenekler, çekinti boşlukları, gaz boşlukları vb. gibi yüzey ve hafif yüzey altı kusurlarının tespiti için çok etkili bir yöntemdir.
  Manyetik parçacık ile muayene metodunun esası; muayene parçasının manyetize edilmesiyle malzeme yüzeyindeki süreksizliklerde kaçak manyetik akının oluşması, malzeme yüzeyine püskürtülen demir tozlarının süreksizlikler üzerinde toplanmasıdır. Bu şekilde oluşan belirtiler incelenerek yüzey hataları için bir değerlendirme yapılır.

• Ultrasonik Test (UT): Ultrasonik test tekniğinde hataların tespiti için ultrasonik ses demeti kullanmaktadır. Yüksek frekanslı ses dalgaları kaynak dikişleri içerisinden geçirilerek çatlaklar, boşluklar, kalıntılar ve diğer iç süreksizlikler tespit edilebilir. Yine bu sayede malzeme kalınlıkları ve bazı malzeme özelliklerinin analizi yapılabilir.

Ses dalgaları ses yolu üzerinde bir süreksizliğe çarparsa geri yansır. Alıcı başlığa (probe) yansıyan sinyal, ultrasonik muayene cihazının ekranında dalga çizgileri (yankı) oluşturur. Yankının konumuna göre süreksizliğin muayene parçası içindeki koordinatları hesaplanabilir. Ayrıca yankının yüksekliği süreksizliğin büyüklüğü hakkında fikir verir. Yankı sinyalinin şekline bakılarak süreksizliğin türü hakkında yorum yapmak da mümkündür.

• Radyografik Test (RT): Kaynakların içyapısının röntgen ile kontrol edilmesini sağlar. Radyografik test yönteminde nüfuz edici kısa boylu radyasyon dalgaları kullanılır. Kontrol edilecek olan malzeme içindeki yoğunluk farkları sayesinde hata tespitleri yapılır. Malzeme içindeki yapı bozuklukları / süreksizlikler nedeniyle farklı miktarda soğrulan ışınların yansımalarında farklı görüntüler oluşur. Gerçekte film üzerine yansıyan görüntü, malzemeden geçen ışının yarattığı gölge görüntüsüdür.

5. Bayonet Kapak Dişlerinde Çatlak Kontrolleri

Otoklav kapaklarının bayonet dişlerinde oluşabilecek çatlaklar, sızdırmazlık problemlerine ve güvenlik risklerine yol açabilir. Bu nedenle çatlak kontrolleri özel test yöntemleri ile gerçekleştirilir.

6. Hidrostatik Test (Opsiyonel)

Eğer gerekli görülürse, otoklav üzerinde hidrostatik test uygulanır. Otoklav hava kalmayacak şekilde su ile doldurulup işletme basıncının 1,5 katında hidrostatik test uygulanır. Otoklav uygunluğu kontrol edilir ve 30 dk’lık hidrostatik test sonucunda ekipmanda deformasyon ve sızdırmazlık durumu gözlendikten sonra test işlemi bitirilir.

7. Üçüncü Parti Akredite Muayene Kuruluşları Tarafından Onaylı Muayene

Bağımsız A-Tipi akredite muayene kuruluşları tarafından yapılan periyodik kontroller sayesinde otoklavın güvenli kullanımı resmileştirilir ve resmi rapor düzenlenir.

A-Tipi Periyodik Muayene Hizmeti, otoklavların güvenli, verimli ve yasal mevzuatlara uygun çalışmasını sağlamak için hayati öneme sahiptir. Bu muayeneler, olası arızaların önceden tespit edilmesini sağlayarak iş güvenliğini artırırken, işletmelerin olası arıza ve duruş sürelerini minimize etmelerine yardımcı olur. Düzenli bakım ve muayene süreçlerinin takip edilmesi, otoklavların uzun ömürlü ve güvenilir bir şekilde çalışmasını garanti eder.